Karın Guruldaması Neden Olur? Nasıl Geçer?

Karın guruldaması, genellikle sindirim sisteminin çalışmasından kaynaklı doğal bir durumdur. Sindirim sistemi hakkında daha detaylı bilgilere “Sindirim sistemi nedir?” yazımızdan ulaşabilirsiniz. Besinlerin sindirimi sırasında mide ve bağırsaklardan gelen sesler tıbbi olarak “Borborygmi” şeklinde adlandırılır. İçi boş borulara benzeyen ince ve kalın bağırsaklar, besinlerin sindirimi ve emilimi sırasında tıpkı borulardan geçen suyun sesine benzer sesler çıkarır. Normalde bu sesler rahatsız edici değildir ancak aşırı karın guruldaması ve ağrı, ciddi bir mide bağırsak probleminin belirtisi olabilir.¹ Sürekli karın guruldaması hakkında detaylı bilgiler ile “Karın guruldaması nasıl geçer?” sorusunun cevabı için okumaya devam edin…

Karın Guruldaması Neden Olur?

Karın guruldaması, kişinin mide ve bağırsak bölgesinde rahatsızlık hissi veren tıbbi bir durumdur. Mide ve bağırsaklar besinleri sindirirken ses çıkarır ancak bu seslerin büyük bir çoğunluğu duyulmaz. Ancak açlık ya da aşırı tokluk gibi durumlarda besinlerin sindirim sistemi boyunca hareket etmesi ya da mide bağırsak kaslarının kasılması aşırı karın guruldaması meydana getirebilir. (2) Karın guruldaması sebepleri arasında aşağıdakiler yer alabilir:

Açlık

Karın guruldamasının sebepleri arasında ilk sırayı açlık alır. Mide boş olduğunda vücut açlık hissini karın gurultusu şeklinde bildirebilir. Kişi acıktığında beyinden salgılanan hormonlar yeme isteğini harekete geçirir ve bağırsaklar ile midenin çalışmasını sağlar. Sindirim sistemindeki kaslar kasılır ve bağırsaklar ile mideden ses gelir. Özellikle gece karın guruldaması açlığın belirtisidir. Benzer şekilde gün boyu aç kalmayı gerektiren oruçluyken karın guruldaması da sık yaşanır.¹

Hazımsızlık

Üst karın bölgesinde ağrı ve rahatsızlık hissi ile karakterize hazımsızlık; mide bulantısı, kusma, geğirme ve yemekten sonra karın guruldaması gibi semptomlara sahiptir. Genellikle çok aşırı ya da çok hızlı yemek yeme sonucunda gelişir. Ancak gastrit, mide ülseri ya da gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) gibi sindirim sistemi hastalıkları da hazımsızlığa yol açabilir.²

Stres ve Kaygı

Beyin ve sindirim sistemi özellikle bağırsaklar sinir bağlantılarının büyük bir çoğunluğunu paylaşır. Bu nedenle stres ve kaygı altında iken sindirim sistemi çalışmasında farklılıklar olabilir. Buna bağlı olarak stresten karın guruldaması yaşanabilir. Kişi stresli ya da endişeli ortamlarda stres hormonları salgılar ve bu hormonlar hazımsızlık, mide bulantısı iştahsızlık, kabızlık, ishal ya da psikolojik karın guruldaması gibi semptomlara neden olabilir.²

Adet Öncesi Sendromu

Kadınların adet döneminden bir hafta önce yaşadığı ishal ve kabızlık gibi mide bağırsak sorunları, şişkinlik, kramp, karın ağrısı gibi semptomlar adet öncesi sendromu olarak tanımlanır. Hormonlarda yaşanan bu değişiklikler regl iken karın guruldaması şeklinde de ortaya çıkabilir. (2) Buna ek olarak bazı durumlarda cinsel ilişki sonrası karın guruldaması yaşanabilir.³

Gebelik

Gebelik döneminde anne adayının vücudundaki hormonal değişiklikler özellikle sindirim sisteminin normal çalışma düzenini etkileyebilir. İlerleyen hamilelik dönemlerinde fetusun bağırsak ve mideye baskı yapması da hamilelikte karın guruldaması mide ekşimesi ve reflü, ishal, kabızlık şişkinlik, mide bulantısı ve kusma gibi sindirim sorunlarına yol açabilir.²

Gıda Zehirlenmesi

Tüm dünyada en çok görülen sindirim sistemi sorunlarından biri olan gıda zehirlenmesi, hastalık yapıcı mikroorganizma ya da kimyasalların bulaştığı yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi sonucu meydana gelir. Hazımsızlık, karın ağrısı ve kramp, mide bulantısı, kusma, kanlı ishal, ateş gibi belirtilere sahip olan gıda zehirlenmesi, sindirim sistemi fonksiyonlarındaki bozulmaya bağlı olarak karın guruldamasına yol açabilir.²

Viral Gastroenterit

Bağırsak fonksiyonlarına zarar veren viral bir hastalık olan gastroenterit; karın ağırsı ve kramp, mide bulantısı, kusma, sulu ishal ve ateş gibi belirtilere sahiptir. Sindirim sisteminde yaşanan bu değişiklikler karın guruldamasına yol açabilir.²

Gıda İntoleransları

Laktoz, fruktoz, gluten gibi besin bileşenleri, bazı insanlarda sindirim sistemi problemlerine yol açabilir. Bu bileşenleri içeren besinler tüketildiğinde şişkinlik, gaz, karın ağrısı, kramp, mide bulantısı, kusma, ishal, kabızlık ve karın guruldaması gibi semptomlar gözlenebilir. Çölyak hastalığı ve laktoz intoleransına bağlı olarak gelişen karın guruldaması en yaygın sindirim sistemi problemleri arasındadır.²

İrritabl Barsak Sendromu

Neneni tam olarak açıklanamayan ve bağırsaklarda hassasiyet ile karakterize irritabl bağırsak sendromu, karın ağrısı, şişkinlik, ishal veya kabız gibi belirtilere sahiptir. Tüm bu belirtiler karın guruldamasına yol açabilir. ²

Bağırsak Tıkanıklığı

İnce ya da kalın bağırsakta sindirilen gıdaların ve atık ürünlerini geçmesini engelleyen bir tıkanıklığın sonucu gelişen bağırsak tıkanıklığı; karın bölgesinde şişkinlik ve gaz, şiddetli karın ağrısı, gaz çıkaramama, kabızlık, mide bulantısı ve şiddetli karın guruldaması gibi belirtiler gösterebilir.²

İlaçlar

Müshiller, bazı antibiyotik çeşitleri, ibuprofen ve naproksen gibi steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar, bağırsak fonksiyonlarını etkileyerek karın guruldaması gibi belirtilere neden olabilir.²

Karın Guruldaması Belirtileri Nelerdir?

Daha öncede belirtildiği gibi sindirim sisteminde ara sıra sesler gelmesi normal bir durumdur. Özellikle yemekten önce ya da sonra karın gurultusu, sindirim sisteminin çalıştığını gösterir. Ancak aşağıdaki bazı karın guruldaması belirtileri gastrointestinal sistemde ciddi bir durumun habercisi olabilir:¹

• Mideden tiz sesler gelmesi,
• Aşırı gaz ve buna bağlı olarak aşırı şişkinlik,
• Yüksek ateş,
• Mide bulantısı,
• Kusma,
• İshal,
• Kabızlık,
• Dışkıda kan,
• Mide ekşimesi,
• Nedeni belirsiz kilo kaybı.¹

Bu belirtiler bağırsaklara bağlı sinirlerle ilgili bir sorun olan paralitik ileus hastalığına işaret edebilir. Bağırsaklara uygun kan akışı sağlayan damarlar tıkalı olabilir. Bunlara ek olarak fıtık, bağırsak yapışıklıkları ve tümör gibi ciddi sağlık sorunlarının varlığı düşünülebilir. Bağırsak seslerinde olağan dışı değişiklikler yaşanması ve durumun uzun sürmesi halinde mutlaka bir doktora danışılması genel sağlık durumunun korunması açısından oldukça önemlidir.¹

Karın Guruldaması Nasıl Geçer?

Karın guruldaması; midenin boş olması, hazımsızlık, bazı besinleri tüketmek ya da herhangi bir sindirim sistemi sorunundan kaynaklanabilir. Peki, karın guruldaması nasıl geçer? Karın guruldamasına çözüm önerileri için aşağıdakileri inceleyebilirsiniz:

Su İçin

Yemek yiyemeyeceğiniz bir ortamda iseniz ve açlıktan mideniz guruldamaya başladı ise sessiz ortamda karın guruldaması çözümü için su içmeniz yeterli olabilir. Su içmek sindirimin iyileşmesine katkıda bulunabilir ve mide hacmini doldurarak açlık belirtilerini hafifletebilir.⁵

Yemekleri Yavaş Tüketin

Karın guruldamasının en önemli nedenlerinden biri sindirim için mide ve bağırsaklara yeterli zamanın tanınmamasıdır. Besinleri yavaş tüketerek sindirim için yeterli zaman sağlayabilir ve karın guruldamasının önüne geçebilirsiniz.⁵

Öğünlerinizi Düzenleyin

Kronik karın guruldaması çözümü için yapabileceğiniz en iyi hareket öğünleri düzenlemek olabilir. Uzun süre aç kalmak yerine açlık hissi yaşadığınızda hafif atıştırmalıklar deneyebilirsiniz. Genellikle uzun süre aç kalındığında çok aşırı yemek tüketimi sonucu mide aşırı gergin hale gelerek sindirim zorlaşabilir. Günde 3 büyük öğün yerine ara öğünlerle ana öğünlerdeki aşırı besin tüketiminin önüne geçebilirsiniz. Böylece sindirimi kolaylaştırarak karın guruldamasını hafifletebilirsiniz.⁵

Besinleri İyice Çiğneyin

Besinlerin mide ve bağırsaklarda yeterli miktarda sindirilebilmesi için her lokmayı tamamen öğütmeniz önemlidir. Böylece mide ve bağırsakların sindirim faaliyetlerini destekleyebilir ve karın guruldamasına nedenlerinden biri hazımsızlığın önüne geçebilirsiniz.⁵

Yemekten Sonra Yürüyün

Yemekten sonra yürüyüş yapmak bağırsak hareketlerinin hızlanmasına yardımcı olarak sindirimi kolaylaştırabilir. Kısa süreli bir yürüyüş bile mide boşalma hızını artırarak hazımsızlığın önlenmesine ve karın guruldamasının azalmasına yardımcı olabilir.⁵

Stresi Yönetin

Yaşam içinde stresten uzak durmak her zaman mümkün olmayabilir. Ancak stres ile baş etmek için nefes teknikleri, yoga ve meditasyon gibi uygulamaları deneyebilirsiniz. Stres, midenin bağırsaklara besin gönderimini yavaşlatabilir ve sindirim düzenini bozarak karın guruldamasına yol açabilir.⁵

Şekeri Azaltın

Beslenme programında aşırı şeker tüketimi ishale ve gaza neden olabilir. Bağırsak hareketlerindeki bu değişiklikler karın guruldamasına yol açabilir. Şekeri azaltmak karın guruldaması nasıl geçer sorusuna cevap olabilir.⁵

Karın Guruldaması Nasıl Önlenir?

Karın guruldamasının önüne geçmek için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:

• Kuru baklagiller, Brüksel lahanası, brokoli gibi gazlı besinlerin sindirimi zordur. Bu besinler tüketildikten sonra gaz, şişkinlik, hazımsızlık ve karın guruldaması yaşanabilir. Gaz içeriği yüksek besinleri tüketmekten kaçınarak karın guruldamasını önleyebilirsiniz.⁵
• Portakal, mandalina, limon gibi narenciyeler ile domates gibi besinler ile gazlı içecekler sindirim sistemi fonksiyonlarını etkileyerek hazımsızlığa ve karın guruldamasına neden olabilir. Benzer şekilde aşırı kahve tüketimi de karın guruldamasına yol açabilir. Bu besinleri diyetinizden çıkarak karın guruldamasının önüne geçebilirsiniz.⁵
• Viral hastalıklar, iltihaplı bağırsak hastalıkları, irritabl bağırsak sendromu, çölyak gibi hastalıklarda bağışıklık sistemini güçlü tutmak, hastalıkların semptomlarını azaltabilir. Sindirim sisteminin genel sağlık durumunun korunmasına yardımcı olarak hazımsızlık, şişkinlik, karın guruldaması gibi belirtilerin önlenmesini sağlayabilir.^{6 7} 

Bağışıklık sistemini etkileyen diğer faktörler hakkında daha detaylı bilgiler için “Bağışıklık sistemi neden zayıflar?” yazımızı inceleyebilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.