Halsizlik, bitkinlik ve yorgunluk, efora bağlı ya da efordan bağımsız olarak gelişebilir.1 Efora bağlı olarak gelişen bu şikayetler genellikle istirahatle birlikte geçer. Ancak bitkinlik halinin sürekli olması ve şiddeti pek çok farklı rahatsızlığın belirtisi olabilir. Ayrıca dengesiz, sağlıksız beslenme ve egzersiz eksikliği gibi pek çok yaşam tarzı seçimi de bu belirtilere neden olabilir.2 Bu yazıda “Halsizlik ne iyi gelir?”, “Yorgunluk neden olur?” ve “Bitkinlik nasıl geçer?” gibi sıkça sorulan soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Halsizlik ve Bitkinlik Nedir?
Halsizlik, bitkinlik ve yorgunluk, çoğunlukla enerji eksikliğini ve genel bir yorgunluk halini tanımlamak için kullanılır.2 Hemen herkes zaman zaman kendini yorgun hissedebilir. Halsizlik kişinin sabah yataktan ayrılmasını, işe gitmesini ve günlük aktivitelerini yapmasını güçleştirir.4 Bu durum kişinin kendini uykulu hissetmesinden farklıdır. Kendini halsiz ve yorgun hisseden bireylerde motivasyon eksikliğinden ve enerji eksikliğinden bahsedilebilir.2 Bitkinlik hissi genellikle kalıcıdır ve tekrarlayıcı niteliktedir.3 Halsizlik ve yorgunluk uygun şekilde istirahat ve beslenme yoluyla çözülmediğinde altta yatan, fiziksel ya da ruhsal bir sağlık sorunu olabilir.2 Peki halsizlik yorgunluk neden olur?
Halsizlik, Bitkinlik ve Yorgunluk Neden Olur?
Halsizlik ve bitkinlik, kuvvet veya enerji eksikliği nedeniyle oluşan his olarak açıklanabilir.5 Eğer fiziksel aktiviteye bağlı değilse bu yakınmalar fiziksel ya da zihinsel nedenlerden kayaklanıyor olabilir.6 Bu bağlamda halsizlik neden oluşur sorusunun yanıtı potansiyel olarak 3 farklı açıdan incelenebilir:
-
Yaşam Tarzı: Bitkinlik, yorgunluk ve halsizlik nedenleri arasında bulunan yaşam tarzı, kişinin günlük aktivitelerinden ve beslenmesinden kaynaklanıyor olabilir. Aşırı fiziksel aktivite, egzersiz eksikliği, uyku eksikliği, fazla kilolu olmak, duygusal stres dönemleri, yas döneminde olmak, düzenli olarak alkol kullanmak, fazla kafein tüketmek, sağlıklı beslenmemek ve bazı ilaçlar, halsizlik, bitkinlik ve yorgunluk şikayetlerine neden olabilir.2,3
-
Fiziksel Sağlık: Anemi, diyabet, fibromiyalji, soğuk algınlığı, grip, uyku bozuklukları, KOAH, otoimmün bozukluklar, yeme bozuklukları, tiroit hastalıkları, hormonal düzeni etkileyebilen Addison hastalığı gibi bazı rahatsızlıklar, kalp, böbrek, karaciğer hastalıkları ve bazı kanser türleri kişinin kendisini yorgun ve bitkin hissetmesine neden olabilir.2,3,7
-
Zihinsel Sağlık: Ruhsal durum kişinin yorgun, bitkin ve halsiz hissetmesine neden olabilir. Depresyon ve kaygı bozukluğu gibi pek çok rahatsızlık, yorgunluk hissine neden olabilir.2,3
-
Sindirim Sorunları: Ispanak, soya, yumurta ve balık gibi triptofan içeren gıdaları tükettikten sonra kişi kendini yorgun hissedebilir. Ancak yemeklerden sonra uyuşukluk hali normalden çok daha fazlaysa diyabet, gıda intoleransı, uyku apnesi, anemi, tiroit ya da çölyak hastalığına sahip olabilirsiniz. Bu durumun açığa kavuşturulması için hekime başvurulması önerilir.8
Sıklıkla merak edilen “Bitkinlik neden olur?” sorusu bu şekilde cevaplanabilir.
Halsizlik, Bitkinlik ve Yorgunluk Nasıl Teşhis Edilir?
Yorgunluk belirtileri gösteriyorsanız, bir hekime başvurmanız önerilir. Halsizlik, bitkinlik ve yorgunluk şikayetler ile doktora başvurduğunuzda hekim, öncelikle yaşam tarzınız hakkında sorular sorar ve ardından fizik muayene yapar. Gerekli durumlarda laboratuvar testleri ve radyolojik görüntüleme yöntemlerinin yapılmasını talep edebilir. Elde edilen bulgular ışığında bu yakınmaların odağına dair tanı koyulur.4 Peki halsizlik nasıl geçer?
Halsizlik, Bitkinlik ve Yorgunluğa Ne İyi Gelir?
Eğer halsizlik, yorgunluk ve bitkinlik şikayetleri tıbbi bir durumdan kaynaklanmıyorsa bu yakınmaları azaltmak için yaşam tarzı alışkanlıklarının gözden geçirilmesi önerilebilir:
Uyku Düzeni Oluşturun
Yetişkin insanların günde 7 ila 9 saat uyuması önerilir. Her gün aynı saatte yatmak ve kalkmak, uyku düzeni oluşturmaya yardımcıdır. Yatmadan önce kafein tüketmemek ve ekrana bakmamak uykuya dalmayı kolaylaştırmaya destek olabilir.4
Sağlıklı Beslenin
Dengeli ve sağlıklı bir diyet oluşturmaya çalışın. Mevsim meyvelerinin ve sebzelerinin diyetinizde olduğundan emin olun. Gerektiğinde bir diyetisyene başvurabilirsiniz.4
Stresinizi Yönetin
Yoga, meditasyon ve/veya egzersiz yapmak stres seviyesini azaltmaya yardımcı olabilir.4
Düzenli Olarak Egzersiz Yapın
Sağlıklı bir yaşam için egzersiz olmazsa olmazlar arasında yer alır. Kendinizi halsiz, yorgun ve bitkin hissetseniz dahi egzersiz yapmak, egzersizden sonra kendinizi zinde hissetmenize yardımcı olabilir.4
Halsizlik, Bitkinlik ve Yorgunluk Nasıl Geçer?
Uyku düzeni oluşturmak, sağlıklı ve dengeli beslenmek, stres seviyesini düşürmek, düzenli egzersiz yapmak halsizlik, bitkinlik ve yorgunluk şikayetlerinin ortadan kalkmasına yardımcı olabilir. Bu yakınmalardan kurtulmak için egzersiz yaparken aşırıya kaçmamak önemlidir. Aşırı egzersiz fiziksel olarak yorgunluğa neden olabilir. Hangi egzersiz türünün sizin için uygun olduğundan emin değilseniz bu konuda bir uzmana danışabilirsiniz. Halsizlik ve bitkinliğin geçmesi için göz ardı edilmemesi gerekenlerden biri de kilo kontrolünü sağlamaktır. Bir diyetisyen eşliğinde sağlıklı kilonuza ulaşmak ve onu korumak daha kolay olabilir.4
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
