Sinir ve sindirim sistemleri arasındaki bağ, bilimsel olarak da kanıtlanmış bir durumdur. Her daim iletişimde olan bu iki sistem, birbirlerini etkileyen rahatsızlıklara yol açabilir. Sindirim sistemi sorunlarından biri olan kabızlık da bunlar arasında sayılabilir.1 Yazımızı okuyarak; “Psikolojik kabızlık nedir?” , “Kabızlık psikolojik olabilir mi?” “Psikolojik kabızlık belirtileri nelerdir?” ya da “Psikolojik kabızlık nasıl geçer?” gibi pek çok sorunun yanıtını öğrenebilirsiniz.
Psikolojik Kabızlık Nedir?
Serotonin, sindirim sisteminin işleyişi açısından önemli bir role sahiptir. Kolondaki yiyeceklerin hareketini destekleyen düz kasları daraltır. Böylece sindirime yardımcı olur. Kaygı, stres ve çeşitli psikolojik sorunlar karşısında beyinden; kortizol, adrenalin ve serotonin gibi hormonlar salgılanabilir. Bu durumda bağırsaklardaki serotonin miktarı artar, kişi mide spazmları yaşayabilir. Spazmlar kolonun tamamında ya da bir bölgesinde gerçekleşebilir. Eğer tamamında yaşanırsa kişi ishal olabilir. Kolonun bir bölgesinde izole edilirse de sindirim durma noktasına gelebilir, kabızlık görülebilir. Kişinin psikolojik durumları nedeniyle kolonda gerçekleşen bu kabızlık durumu psikolojik kabızlık olarak tanımlanabilir.1
Psikolojik Kabızlık Neden Olur?
Sindirim sistemini etkileyerek kolonların belli bir bölgesini tıkayan ve kabızlığa neden olabilen psikolojik kabızlık nedenleri, kişiyi duygusal olarak olumsuz bir şekilde etkileyen durumlar ya da çeşitli psikolojik sorunlar nedeniyle ortaya çıkabilir. Ancak farklı nedenleri de olabilir. Psikolojik kabızlığın en yaygın nedenleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
Huzursuz (İrritabl) Bağırsak Sendromu (IBS)
Huzursuz bağırsak sendromu, stresle yakından ilişkili bir rahatsızlıktır. Strese neden olabileceği gibi stres ile harekete de geçebilir. Yapılan bazı araştırmalar, huzursuz bağırsak sendromu bulunan kişilerin, kaygıya yoğun bir şekilde tepki veren, kas spazmlarına, karın ağrısına ve kabızlığa neden olan yapıdaki kolonlara sahip olduğunu göstermiştir.1
Stres
Her yemek sonrası, sindirim sistemini kaplayan nöronlar, yemeğin sindirilmesi için bağırsaklara sinyal gönderir. Eğer kişi stres altındaysa sindirim süreci yavaşlayabilir. Bu stres şiddetli ve uzun süreli ise hem psikolojik kabızlık hem de mide ağrısı yaşanabilir. Stres, tüm bunların yanında gastrointestinal sistemde inflamasyonun oluşmasına da yol açabilir. Bu nedenle de psikolojik kabızlık sorunu ortaya çıkabilir.1
Strese Bağlı Yanlış Yiyecek Seçimi
Psikolojik kabızlık nedenleri arasında strese bağlı olarak gelişen yanlış beslenme de sayılabilir. Kişiler stresli olduklarında sindirimi zor, yağlı, şekerli, glüten oranı yüksek yiyecekler tüketmeye meyilli olabilir. Stres nedeniyle bu tür yiyecekleri tüketmek sindirim sorunlarına ve kabızlığa yol açabilir.1
Psikolojik Kabız Olmak Neyin Belirtisi Olabilir?
Psikolojik olarak kabızlık nedenleri aslında psikolojik kabızlığın hangi durumların belirtisi olabileceği konusunda da bilgi verebilir. Psikolojik kabızlık:
- Huzursuz bağırsak sendromu (IBS),
- Stres ve kaygıya bağlı psikolojik rahatsızlıklar,
- İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD).
Psikolojik Kabızlığa Ne İyi Gelir?
Psikolojik kabızlığa çözüm bulmak için öncelikle bir doktora başvurmanız gerekir. Doktorunuz, kabızlık psikolojik mi yani kabızlığın nedeni stres ve kaygı gibi psikolojik durumlar mı yoksa bir sindirim sistemi rahatsızlığı mı olduğunu belirledikten sonra en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir. Eğer psikolojik nedenlerden ötürü kabızlık yaşıyorsanız günlük hayatınızda stresi ve kaygıyı azaltacak bazı yöntemleri uygulayabilirsiniz. Stresinizi ve duygularınızı yöneterek psikolojik kabızlık nasıl geçer merak ediyorsanız aşağıdaki önerileri günlük hayatınıza dahil edebilirsiniz:
Keyifli Egzersizlere Yönelmek
Size keyif verecek etkinliklere yönelmek daha iyi hissetmenize, stresle baş etmenize yardımcı olabilir. Bunun için yürümek, koşmak, kürek çekmek, bisiklete binmek gibi farklı egzersizleri ve aktiviteleri deneyebilir, size en iyi gelen egzersizi düzenli olarak hayatınıza dahil edebilirsiniz.2
Sosyalleşmek
Sosyalleşmek, hayatınızda olan bitenleri sevdiklerinizle paylaşmak, dışarı çıkıp yeni insanlarla tanışmak stresinizin ve kaygılarınızın azalmasına destek olabilir.2
Hobi Edinmek
Hayatınıza neşe ve hareket katmak için sizi motive edecek hobilere de yönelebilirsiniz. Bahçe işleriyle uğraşmak, seramikten çeşitli objeler yapmak ya da yürüyüş gruplarına katılmak gibi pek çok hobi, stresle ve buna bağlı psikolojik kabızlıkla da mücadele etmenize yardımcı olabilir.2
Zihni Rahatlatmak
Stresle başa çıkmak için meditasyon ve yoga gibi zihninize iyi gelecek, dikkatinizi stresinizden uzaklaştırıp nefesinize, ana odaklanmanızı sağlayacak pratikler de psikolojik kabızlık için faydalı olabilir.2
Bir Profesyonelden Yardım Almak
Stres, kaygı gibi olumsuz psikolojik durumlarla baş etmek için yaptığınız pek çok şey işe yaramıyorsa bir profesyonelden destek almayı deneyebilirsiniz. Psikolojik kabızlık gibi fiziksel sorunların yanında yaşam kalitenizi de olumsuz etkileyecek durumlara yol açacak sorunları bir profesyonel ile çözmeyi deneyebilirsiniz.2
Psikolojik Kabızlık İçin Probiyotik Kullanımı İşe Yarar mı?
Psikolojik kabızlık, stres, kaygı, endişe gibi psikolojik durumlardan kaynaklandığı için sorunun çözülmesi için daha çok bu durumların iyileştirilmesine odaklanılır. Ancak doktorunuza danıştığınızda destek olması için probiyotik ya da farklı takviyeler, ilaçlar kullanmanızı önerebilir. Psikolojik kabızlık için probiyotik kullanmadan önce doktorunuza danışabilirsiniz.
Psikolojik kabızlık konusu hakkında bilgi sahibi oldunuz. Bu konunun yanı sıra diyette kabızlık ve kronik kabızlık gibi sindirim sistemi ile ilgili konularda faydalı bilgiler almak için diğer içeriklerimize mutlaka göz atın.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
