Takviye Edici Gıda Nedir? Gıda Takviyesi Ne İşe Yarar?

Multivitaminler, D vitamini ya da C vitamini gibi tek bir vitamine odaklanan ürünler, ekinezya gibi bitkisel destekler ve balık yağı gibi omega-3 yağ asitleri, takviye edici gıda çeşitleri arasında öne çıkan seçeneklerdir. Gıda takviyesi çeşitleri, vücudun normal işleyişini desteklemeye ve çeşitli ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ürünlerdir. 1 Takviye edici vitaminler ve diğer destekler arasından hangilerinin size fayda sağlayacağını belirlemek için mutlaka doktor görüşü almanız gerekir. Takviye edici gıda nedir, ne işe yarar gibi soruların yanıtlarını içeriğimizde bulabilirsiniz. 

Takviye Edici Gıda Nedir?

Takviye edici gıdalar, mevcut beslenme programını desteklemek amacıyla özel olarak tasarlanan ürünlerdir. Herhangi bir takviye kullanmadan önce gıda takviyesi nedir, ne değildir ayrımını iyi yapmak gerekir. Gıda takviyeleri, sağlıklı meyve ve sebzeler yönünden zengin ve dengeli beslenemediğiniz durumlarda temel besin maddelerini yeterli miktarlarda sağlamaya yardımcı olabilir. Ancak takviyeler, sağlıklı bir beslenme düzeni için önemli olan gıdaların yerini alamaz.^{1 2}

Ağız yoluyla alınan diyet takviyeleri; tablet, kapsül, yumuşak jelatin kapsül, toz, bar, içecek, damla gibi birçok farklı formda üretilebilir. En yaygın olarak kullanılan gıda takviyesi kategorileri şunlardır: 

• Vitaminler (C vitamini, D vitamini gibi tekli vitaminler ya da multivitaminler)

• Mineraller (Kalsiyum, magnezyum, demir, çinko vb)

• Bitkisel ürünler (Ekinezya, zencefil vb)

• Bitkisel bileşikler (Kafein, kurkumin vb)

• Amino asitler (Triptofan, glutamin vb)

• Enzimler

• Probiyotikler

• Omega-3 yağ asitleri

• Özel karışımlar.^{1 2 3}

Gıda Takviyesi Ne İşe Yarar?

Doğal ve dengeli beslenme, vücudun normal fonksiyonları için ihtiyaç duyduğu vitamin ve minerallerin yanı sıra protein, sağlıklı yağlar ve lif gibi diğer temel besin maddelerini içerir. Bitkisel gıdalar, antioksidanlar ve fitokimyasallar açısından da zengindir. Takviye edici gıda çeşitleri, genel olarak beslenmemize destek olmak için tasarlanmıştır. Ayrıca çeşitli nedenlerle besin eksikliği olanlar, yetersiz besin alımı riski taşıyanlar, hamile ve emziren kadınlar doktor önerisiyle takviye gıda kullanabilir. Peki, takviye edici gıda ne işe yarar? Etki alanları çok geniş olsa da öne çıkan takviye edici gıda faydaları şunlardır:

Kemik Sağlığını Destekler

D vitamini, K vitamini gibi vitaminler ile kalsiyum ve magnezyum gibi mineraller kemik sağlığını destekleyebilir. İleri yaşlarda kemik erimesiyle ilgili şikayetlerin azalmasına yardımcı olabilir. ^{4 5}

Enerji Metabolizmasına Katkı Sağlar

Gıda takviyesi faydaları arasında enerji metabolizmasına katkı sağlaması da yer alır. Magnezyum, demir, kreatin, CoQ10 ve B12 vitamini gibi takviyeler enerji metabolizmasına destek olabilir. ^{4 5 6}

Sinir Sistemini Destekler

B grubu vitaminleri, E vitamini, omega-3 yağ asitleri ve çeşitli multivitaminler, sinir sistemiyle birlikte beyin fonksiyonlarını desteklediği düşünülen takviyeler arasındadır. ^{4 5}

Sindirim Sisteminin Normal İşleyişine Yardımcı Olur

Probiyotikler, lifli takviyeler, B12 vitamini sindirim sisteminin normal işleyişine destek olurken gaz, şişkinlik gibi sindirim sorunlarının giderilmesinde rol oynayabilir. ^{4 5}

Kalp Sağlığının Korunmasına Yardım Eder

Balık yağında bulunan omega-3 yağ asitleri, kalsiyum, magnezyum, CoQ10 kalp sağlığına destek olduğu düşünülen takviyeler arasındadır. ^{4 5}

Bağışıklık Sisteminin Normal Fonksiyonlarını Destekler

Besin takviyesi, bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını desteklemek ve hastalıklardan korunmak için de kullanılabilir. B6 vitamini, C vitamini ve E vitamini, çinko ve selenyum bağışıklık sistemini desteklemek için kullanılabilen takviyelerdir.⁷

Besin Takviyeleri Hangi Durumlarda Kullanılır?

Vücudun ihtiyaç duyduğu pek çok besin, sağlıklı ve dengeli beslenme yoluyla rahatlıkla alınabilir. “Sağlıklı beslenme nasıl olur?” başlıklı içeriğimizi inceleyerek bu konuda detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz. Besin takviyeleri ise beslenmenizdeki eksik noktaları kapatma konusunda fayda sağlayabilir. Kesin tanısı konmuş vitamin ve mineral eksikliğiniz varsa doktorunuzun önerileri doğrultusunda takviye edici vitaminler, mineraller kullanabilirsiniz.⁸

Besin takviyelerinin önerildiği belirli durumlar ve kişiler vardır. Takviye kullanımından fayda görebilecek kişiler şunlardır:

• Hamile veya emziren kadınlar

• Sadece anne sütüyle beslenen veya kısmen emzirilen bebekler

• Tanısı konmuş beslenme eksikliği olan çocuklar veya yetişkinler

• Besin emilimini etkileyen rahatsızlıklara sahip olanlar 

• Gastrik bypass ameliyatı gibi bariatrik cerrahi geçiren kişiler

• Yiyeceklere sınırlı erişimi olan çocuklar veya yetişkinler 

• Vejetaryen ve vegan beslenenler.³

Takviye Edici Gıda Kullanımında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Takviye edici gıdalar, mutlaka sağlık uzmanlarına danışarak kullanılmalıdır. Sağlık uzmanları, size hangi takviyelere, hangi dozda ve sürede ihtiyaç duyduğunuz konusunda sizi en doğru şekilde yönlendirir. Takviye edici gıda kullanımı konusunda dikkat edilmesi gereken farklı konulardan da bahsedilebilir. 

• Sadece doktor tarafından önerilen dozu alın ve ürün etiketinde belirtilen dozu aşmayın. Yüksek dozda takviye kullanımı, vücudunuzda toksik seviyede birikime neden olabilir. 

• Bazı takviyeler, uzun süre kullanıldığında zararlı olabilir, takviye kullanım süresi konusunda da doktorunuza danışın.

• Gıda takviyesi çeşitleri, belirli ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu nedenle doktorunuzu düzenli kullandığınız ilaçlar konusunda mutlaka bilgilendirin. 

• Aldığınız ürünün güvenilir sağlık otoriteleri tarafından onaylanmış olmasına ve son kullanma tarihine dikkat edin. ^{1 9}

Takviye Edici Gıdalar Kilo Almaya Sebep Olabilir mi?

Doktorun önerdiği dozda ve sürede takviye edici gıda kullanımı, kilo almaya sebep olmaz. Ancak aşırı miktarda vitamin ve multivitamin kullanımı, yağ sentezini artırabilir, insülin direncine yol açabilir, nörotransmitter metabolizmasını bozabilir ve epigenetik değişikliklere neden olabilir. Tüm bunlar kilo alımını, hatta obeziteyi tetikleyebilir.¹⁰

Vitaminlerin, minerallerin ve diğer gıda takviyelerinin etkileri hakkında blog içeriklerimizi okuyarak konu özelinde detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz. Ayrıca yulaf ezmesinin faydaları gibi içeriklerimizle beslenme konusunda bilgilerinizi geliştirebilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.